تأثیرات تربیتی بازی و سرگرمی کودک در شعر فارسی و عربی معاصر
کد مقاله : 1052-5ARCONF
نویسندگان
عفیفه موحدیان عطار *
استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات عرب، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
چکیده مقاله
ادبیات کودک به‌طور کلی به آثاری اطلاق می‌شود که به‌منظور آموزش و سرگرمی کودکان پدید آمده‌اند. در این میان، شعر به‌عنوان یکی از ابزارهای جذاب و لذت‌بخش، با بازی‌ واژه‌ها آغاز می‌شود و به بیان رویدادهای شگفت‌انگیز می‌انجامد. پژوهش حاضر به بررسی نقش تربیتی بازی و سرگرمی در شعر شاعران معاصر فارسی و عربی می‌پردازد. شاعران در هر دو زبان نمونه‌هایی از بازی‌های گروهی را به تصویر کشیده‌اند که علاوه بر تقویت روابط اجتماعی، مفاهیم همکاری و اتحاد را نیز آموزش می‌دهند. ریتم شاد و خوشایند اشعار، کودکان را به فعالیت و بازی تشویق می‌کند. الفاظ و عبارات ساده به یادگیری سریع‌تر کمک کرده و کودکان را ترغیب می‌کند تا هنگام بازی، اشعار را با شور و شوق بخوانند. بدین ترتیب، زبان شعر به‌دلیل ویژگی‌های تأثیرگذار خود، از جمله آهنگ و قافیه و نیز کوتاه بودن نسبت به داستان، به‌عنوان رسانه‌ای جذاب و کم‌هزینه برای رشد دینی و فرهنگی هر جامعه شناخته می‌شود. در این پژوهش، لالایی‌ها نیز به‌عنوان نوعی از اشعار سرگرم‌کننده کودکان بررسی می‌شوند. لالایی‌ها، به‌دلیل موسیقیایی بودن، ارتباط عاطفی عمیقی میان مادر و کودک برقرار می‌کنند و آرامش‌بخش هستند و در نهایت تأثیر روانی و تربیتی عمیقی بر کودک می‌گذارند. شایان ذکر است که لالایی‌ها تنها برای سرگرمی سروده نشده‌اند و می‌توانند درون‌مایه‌های دیگری از جمله بیان اندوه‌ها، آرزوها، دعا و امید را نیز شامل شوند. از دیگر نکات مشترک میان اشعار این دو زبان، استفاده شاعران از صنایع ادبی همچون تکرار، تشخیص، تشبیه‌های ساده و عناصر طبیعت برای نیل به اهداف تربیتی خود است.
کلیدواژه ها
شعر کودک، بازی و سرگرمی، تأثیرات تربیتی، شعر معاصر فارسی، شعر معاصر عربی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی