بنیادهای فلسفی کاربرد هوش مصنوعی در آموزش زبان عربی: بررسی تقابل فناوری و میراث زبانی
کد مقاله : 1062-5ARCONF
نویسندگان
عبدالباسط عرب یوسف آبادی *1، آسیه رودنی2
1استادیار، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران.
2دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران.
چکیده مقاله
هوش مصنوعی، به عنوان نیرویی تحول‌آفرین در آموزش زبان عربی، با ارائه ابزارهای شخصی‌سازی‌شده و تعاملی، افق‌های نوینی را در بهبود کارایی و دسترسی به یادگیری این زبان کهن گشوده است. با این حال، کاربرد این فناوری چالش‌هایی فلسفی و فرهنگی را در پی دارد، به‌ویژه در حفظ اصالت و غنای میراث زبانی عربی، که حامل هویت، تاریخ و فرهنگ جوامع عرب‌زبان است. این پژوهش با رویکردی توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر مفاهیم فلسفه زبان از دیدگاه متفکرانی چون ویتگنشتاین، چامسکی و فوکو، به بررسی تعامل میان فناوری‌های هوشمند و میراث زبانی می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهند که هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل داده‌های بزرگ و ارائه محتوای متناسب، مهارت‌های زبانی نظیر صرف، نحو و تلفظ را تقویت کند، اما محدودیت‌هایی در بازنمایی عمق فرهنگی و معنایی زبان عربی، به‌ویژه در متون کلاسیک و دینی، دارد. تقابل میان کارایی فناوری و نیاز به حفظ هویت زبانی، خطر تقلیل زبان به داده‌های محاسباتی را برجسته می‌کند. این مقاله با پیشنهاد راهکارهایی نظیر طراحی سیستم‌های هوشمند حساس به فرهنگ، تقویت نقش معلم به عنوان واسطه معنایی، ایجاد چارچوب‌های اخلاقی-فلسفی و توسعه مدل‌های یادگیری ترکیبی، بر همزیستی سازنده فناوری و میراث زبانی تأکید دارد. هدف، ارائه چارچوبی است که ضمن بهره‌گیری از ظرفیت‌های هوش مصنوعی، پویایی و اصالت زبان عربی را حفظ کرده و یادگیری را به تجربه‌ای معنادار و متصل به ریشه‌های فرهنگی تبدیل نماید، تا این میراث گران‌سنگ در عصر دیجیتال تداوم یابد.
کلیدواژه ها
هوش مصنوعی، آموزش زبان عربی، فلسفه زبان، میراث زبانی، فناوری آموزشی، تقابل فناوری و زبان.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی