نقد بلاغی در زبان و ادبیات عرب: رویکردی تحلیلی به تولید معنا و سنجش فرهنگی.
کد مقاله : 1067-5ARCONF (R1)
نویسندگان
سیروس پوربخش *
گروه زبان و ادبیات عرب، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.
چکیده مقاله
پژوهش حاضر به مسئله فقدان یک چارچوب نظری و روش‌شناختی منسجم برای «نقد بلاغی» در مطالعات زبان و ادبیات عرب می‌پردازد. هدف اصلی آن، بازتعریف نقد بلاغی به عنوان رویکردی علمی در تحلیل متن و تبیین نسبت آن با مفاهیم سبک‌شناسی و زیبایی‌شناسی معاصر است. پرسش‌های پژوهش حول سه محور شکل گرفته‌اند: نخست، حدود و کارکرد نقد بلاغی در نظریه‌های عربی معاصر؛ دوم، چگونگی تعامل مباحث بلاغت سنتی (معانی، بیان و بدیع) با نظریه‌های مدرن درباره تصویر و تخیل؛ و سوم، امکان ارائه چارچوبی یکپارچه برای نقد کاربردی متون عربی بر مبنای این تعامل. روش پژوهش مبتنی بر تحلیل تطبیقی و توصیفی‌ـ‌تحلیلی است که در آن مفاهیم کلاسیک بلاغت در پرتو نظریه‌های جدید زبان و معنا بازخوانی شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهند که نقد بلاغی در صورت تلفیق با مبانی سبک‌شناسی، از سطح تزیینی و آموزشی فراتر رفته و به ابزاری کارآمد برای کشف سازوکارهای تولید معنا و اثر‌گذاری ادبی در متن عربی تبدیل می‌شود. نوآوری این پژوهش در ارائه الگویی تلفیقی و کاربردی برای نقد بلاغی است که مبانی سنتی بلاغت را با منطق تحلیل مدرن زبان و تخیل درهم می‌آمیزد و امکان فهم نظام‌مند زیبایی متن عربی را فراهم می‌سازد.
کلیدواژه ها
نقد بلاغی، بلاغت سنتی و جدید، تحلیل متن عربی، تولید معنا.
وضعیت: پذیرفته شده