بررسی مقایسه‌ای آواشناسی در اخلاقیّات «مرصادالعباد» و «الأدب الصّغیر والأدب الکبیر»
کد مقاله : 1092-5ARCONF (R1)
نویسندگان
هدایت الله تقی زاده *1، طاهره آهخته2
1دانشیار گروه آموزش زبان و ادبیات عرب، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی889 -14665 تهران،ایران
2دکترای زبان و ادبیات عرب، دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده مقاله
آواشناسی جزو مؤلفه‌های اساسی سبک شناسی است که به عمل ادبی از سه منظر موسیقی خارجی، موسیقی داخلی و موسیقی معنوی می‌پردازد. نجم الدّین رازی و ابن مقفّع به عنوان دو شخص ایرانی که در آثاری از خود، به بیان مسائل اخلاقی- اجتماعی پرداخته‌اند، این شایستگی را دارند که این مسائل مشترک میان آنها از لحاظ علم آواشناسی، مورد تحلیل و بحث قرار گیرد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی بر اساس مکتب آمریکایی به بررسی تطبیقی آواشناسی در اخلاقیّات باب پنجم «مرصادالعباد» و «الأدب الصّغیر والأدب الکبیر» با تکیه بر منظر موسیقیایی داخلی و زیر مجموعه‌های آن می‌پردازد. براساس یافته‌های پژوهش، دو نویسنده در دو اثر مورد بحث، از موسیقی داخلی بهره برده‌اند و هر کدام از سجع و جناس و تکرارها در اثر مذکورشان خودنمایی می‌کند؛ دو نویسنده از تکرار اصوات و حروف به عنوان وسیله‌ای برای تصویر معنا و مجسّم‌ساختن آن بهره می‌جویند و برای محقق شدن این امر، بر ویژگی‌های صوتی حروف تکیه می‌کنند ولی نجم الدین در تعدادی از جناس‌ها؛ چون جناس تام و ناقص و همچنین در سجع موفّق‌تر بوده و به عنوان یک عارف و صوفی سعی در لفظ‌پردازی داشته است امّا ابن مقفّع به عنوان یک مترجم، بیشتر، در پی هدف تأثیر پذیری از نثر عربی موزون قرآنی و نثر عصر اسلامی است.
کلیدواژه ها
ادبیات تطبیقی، آواشناسی، اخلاقیّات، مرصادالعباد، الأدب الصغیر والأدب الکبیر.
وضعیت: پذیرفته شده