| کارکرد گونه های تقابل در جزء سی قرآن کریم |
| کد مقاله : 1110-5ARCONF (R1) |
| نویسندگان |
|
حسن علی شربتدار * استاد زبان عربی |
| چکیده مقاله |
| این مقاله به بررسی کارکردها و اغراض استفاده از صنعت تقابل در آیات جزء سیام قرآن کریم میپردازد. اصطلاح «تقابل» مفهومی عامتروفراگیرتراز«مقابله» است؛ زیرا مقابله درحدّ مواجههای ازنوع طباق یا معانیِ موافق با یکدیگر است، اما تقابل دربردارنده سبکهای توازن، ازدواج، ارداف، تردید، تناسب و قرینگی میباشد. تقابل، ساختی زبانی، بلاغی، هنری وزیباییشناختی است که حوزههای معنایی آن پربارتر و متنوّعتر میگردد و با بافت، کارکرد و هدف جملات ـ که نظم ساختی بر آن مبتنی است ـ ارتباطی تنگاتنگ دارد. کارکرد اصلی تقابل در آیات قرآنی، تحریک ذهن و فعّال نمودن قوّهی خیال از خلال تصاویر متقابل و همنشین در بافت کلام است. هر تصویری از صحنههای تقابل، ویژگیها و امتیازهای خاصی از واژگان و ساختارهای تصویری دارد که درون آنها اسرار، حکمتها و گنجینههای معنوی فراوانی نهفته است. این گنجینهها در قالب سخنانی زیبا، حکیمانه و هدایتگر به مخاطب عرضه میشوند؛ بهگونهای که با ژرفنگری و دقّت بیشتر در آنها، معارف و اصول اسلام در ذهن و اندیشه انسان رسوخ مییابد. در این مقاله، با روش استناد به شواهد گوناگون، این نتیجه حاصل میشود که تصاویر تقابلی در جزء سیام قرآن بر پایه ساختارهای متضاد و مخالف شکل گرفتهاند؛ از جمله، تصاویر بهشتیان و دوزخیان که همگی برای اثبات معاد و نمایش حالات و صحنههای روز واپسین به کار رفتهاند و در نتیجه، به اثبات توحید و حقیقتپردازی الهی در بیان قرآنی یاری رساندهاند. |
| کلیدواژه ها |
| کارکرد ، تقابل، مقابله ، جزء سی |
| وضعیت: پذیرفته شده |