طراحی الگویی آموزشی بر پایه نظریه بار شناختی: واکاوی واژگان تحولات کیهانی در قرآن برای تسهیل آموزش ترجمه و درک زبان عربی
کد مقاله : 1126-5ARCONF (R3)
نویسندگان
منا تکاورنژاد *1، رضا خوشحال2
1گروه آموزش معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
2دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران
چکیده مقاله
آموزش زبان عربی، به‌ویژه در درک و ترجمه متون تخصصی قرآن، با چالش‌های متعددی روبه‌رو است؛ به‌خصوص در آموزش واژگانی که مفاهیم عمیق کیهانی و هستی‌شناختی را دربر دارند. بسیاری از فراگیران در مواجهه با واژگانی چون «زِلزال»، «سَیْراً»، «دُکَّت»، «عِهْن»، «انفَطَرَت»، «انشَقَّت» و «کُشِطَت» با بار شناختی بالا و دشواری درک معنایی مواجه می‌شوند؛ امری که موجب کاهش عمق فهم قرآنی و افت انگیزه یادگیری می‌گردد. این پژوهش با هدف طراحی الگویی آموزشی مبتنی بر نظریه بار شناختی برای تسهیل یادگیری این واژگان تخصصی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی–تحلیلی بوده و با استناد به منابع معتبر لغوی و تفسیری، شبکه معنایی واژگان کلیدی قرآن تحلیل گردید. یافته‌ها منجر به طراحی الگویی پنج‌مرحله‌ای شامل سلسله‌مراتب‌بندی واژگان، کاهش بار ذاتی و بیرونی، افزایش بار مولد و ارزشیابی تطبیقی شد. الگوی پیشنهادی با ارائه راهبردهای عملی همچون طراحی نقشه‌های مفهومی و تولید مواد آموزشی بهینه، به درک عمیق‌تر و انتقال دقیق‌تر مفاهیم قرآنی کمک کرده و می‌تواند در ارتقای کیفیت آموزش زبان عربی در متون دینی نقشی مؤثر ایفا کند.
کلیدواژه ها
نظریه بار شناختی، طراحی آموزشی، آموزش زبان عربی، ترجمه قرآن، واژگان تحولات کیهانی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی