مقتضای حال قرینه‌ای هم‌نشین برای مفهوم شناسی الفاظ قرآن کریم

کد مقاله : 1127-5ARCONF

نویسندگان

مرضیه منصوریان * جامعه الزهرا

چکیده مقاله

مفهوم شناسی و فهم معنای الفاظ قرآن کریم یک مرحله لازم برای فهم و تفسیر کلام خداوند متعال است. مقتضای حال راهنمای فهم معنای بعضی از الفاظ قرآن کریم است. مقتضای حال آن ویژگی است که مناسب با نیاز متکلم و مخاطب همراه کلام می شود. مقتضای حال قرینه ای متصل و هم‌نشین با الفاظ قرآن کریم است که به فهم معنای حقیقی یا مجازی و معنای اصطلاحی بعضی از الفاظ قرآن کریم کمک می کند. مقتضای حال سبب فهم معنای کلمه دارای دو معنا است یا قرینه بر فهم معنای مجازی کلمه یا راهنما بر فهم معنای اصطلاحی و مورد نظر قرآن از یک کلمه در فرهنگ قرآن کریم است. از مصداق‌های مقتضای حال جار و مجرور، اطناب، شرط، عطف، نکره، وصل، تأکید، قرار گرفتن اسم ظاهر به جای ضمیر و قرار گرفتن ضمیر جمع ‌مذکر به جای ضمیر مفرد است. تفاوت این پژوهش با معنا شناسی در این است که در دانش معنا شناسی قرآن کریم به شکل میدان معنایی کلمه‌های مؤثر در هدایت گری قرآن کریم انتخاب می شود و معنا و منظور خداوند از آن کلمه در کل قرآن کریم بررسی می گردد. در کل قرآن به کلمات هم‌نشین و کلمه‌های جانشین و کلمه‌های ضد و مقابل کلمه مورد نظر توجه می شود تا معنای مورد نظر خداوند از آن کلمه مشخص گردد ولی در این پژوهش معنای یک کلمه در یک یا دو آیه با توجه به مقتضای حالِ هم نشین با آن کلمه بررسی می شود.

کلیدواژه ها

مفهوم‌ شناسی، مقتضای حال، رابطه هم‌نشینی

وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر