واکاوی تطبیقی فضایل امیر‌المؤمنین در آینۀ اشعار حمیری و شهریار
کد مقاله : 1134-5ARCONF (R1)
نویسندگان
میثم کرمی عنایت *1، میلاد حضرتی2، محمد مهدی کریمی3
1‎دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد رشتۀ زبان و ادبیات عربی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران
2دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد رشتۀ زبان و ادبیات عربی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی
3دانشجوی دکتری رشتۀ زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران.
چکیده مقاله
دیوان شاعران هر ملتی معمولا حاوی موضوعاتی است که نمودار پایبندی آن‌ها به فرهنگ خویش و تلاش برای ماندگاری آن‌ها در سینۀ تاریخ از طریق منظوم ساختن این مضامین به گوهر شعر است. تبلور احساسات پاک شاعرانۀ ادیبان شیعی به صورت مدح فضائل اهل بیت و دفاع از حقانیت آن‌ها با استناد به قرآن و روایات متقن جلوه پیدا می‌کند. نظر به ارادت قلبی حمیری و شهریار به امام علی (ع) و به تبع آن، اختصاص بخشی از اشعارشان به آن حضرت، این جستار ویژگی‌های شخصیتی ایشان در شعر دو شاعر و نیز چگونگی انعکاس و پرداختن این اوصاف در اشعارشان را مورد واکاوی قرار داده و با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر اصول مکتب فرانسوی نقد ادبیات تطبیقی، تفاوت و اشتراک زبانی و بیانی و نیز زیباشناسی شعر آن‌ها را تحلیل نموده است. از جمله مناقبی که نگارندگان در خلال خوانش اشعار بدان اهتمام گماشته و نکات تاریخی و ظرافت‌های آن‌ را مورد مناقشه قرار داده‌اند، عبارت است از: دانش، دلاوری، رادمردی، شفاعت و ... و نتایج حاصله گواه آن است که حمیری با تسلط خود بر کتب شریعت و قرآن، در دیوان خود با ظرافت خاصی به شرح جزئیات سجایای امام علی(ع) با زبانی گویا و بدون تکلف که با شرایط روزگار جامعۀ خویش همخوانی داشته، پرداخته در حالی که شهریار نیز با تأثیرپذیری از مفاهیم مذکور در شعر حمیری، همان موضوعات را بی آن که به بُن و پی حوادث اندک خللی وارد آورد، با چیرگی تمام و بیانی شیرین و ماهرانه ذکر نموده است.
کلیدواژه ها
مناقب امام علی (ع)، سید حمیری، شهریار، شعر شیعی، ادبیات تطبیقی.
وضعیت: پذیرفته شده