تحلیل جامعه‌شناختی بازنمایی حاشیه‌نشینان در رمان «لعنة کین» فوزی الهنداوی بر اساس دیدگاه‌های لوسین گلدمن
کد مقاله : 1173-5ARCONF (R1)
نویسندگان
محمد مهدی کریمی *1، میثم کرمی عنایت2، زهرا کریمی3
1دانشجوی دکتری، زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تهران
2فارغ التحصیل کارشناسی ارشد، زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تهران
3دانشجوی کارشناسی، آموزش الهیات، دانشگاه فرهنگیان یزد
چکیده مقاله
نقد جامعه‌شناختی، یکی از کارآمدترین روش‌های نقد آثار ادبی به ویژه رمان به شمار می‌آید؛ چرا که از یک سو با ادبیات و از سوی دیگر با جامعه‌شناسی، مرتبط است. این نوع نقد به بررسی ارتباط محتوا و ساختار اثر ادبی با جامعه‌ و چگونگی انعکاس مسائل اجتماعی می‌پردازد. فوزی الهنداوی نویسندۀ معاصر عراقی در رمان خود «لعنة کین» که دارای درون مایه‌ای اجتماعی است، با تمرکز بر زندگی قوم غجر (کولی‌ها) در عراق، تبعیض‌ها، طرد اجتماعی و فساد اخلاقی را در جامعه‌ای متأثر از بحران‌های سیاسی و فرهنگی بازتاب می‌دهد. پژوهش حاضر بر آن است که با تکیه بر نقد جامعه‌شناختی و بر اساس دیدگاه‌های لوسین گلدمن و با روش توصیفی-تحلیلی به نقد و بررسی این رمان بپردازد تا نحوۀ انعکاس مضامین اجتماعی مورد اشاره در این اثر را تبیین کند و همچنین شخصیت‌های این داستان را از منظر نمادین و ارتباط آن‌ها با ساختار طبقاتی و ایدئولوژیک جامعۀ عراق مورد بررسی قرار دهد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد فوزی الهنداوی در این داستان به مواردی همچون جهان‌بینی جمعی قوم غجر و طرد اجتماعی، تمامیت و انسجام ساختاری جامعه، آگاهی طبقاتی و بحران معنا، خیانت، سوء استفاده از مردم غجر، فساد اخلاقی و زوال ارزش‌ها و شىءوارگی و کالایی شدن بدن زن اشاره کرده است. در این رمان، غجر نماد حاشیه‌نشینان، راوی بی‌نام نماد انسان معاصر در جستجوی هویت جمعی، ریما نماد زن فرودست و نشان دهندۀ مردم غجر و حاج صالح و أبوعروبه نیز نماد فرصت‌طلبی و فساد ساختاری و از طرفی مکر و حیله و دورویی هستند.
کلیدواژه ها
نقد جامعه‌شناختی رمان، لعنة کین، فوزی الهنداوی، لوسین گلدمن، غجر.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر