| از حفظ قواعد تا پرورش ارتباط: خوانشی فلسفی از بحران آموزش زبان عربی در ایران |
| کد مقاله : 1230-5ARCONF |
| نویسندگان |
|
عزیز سواری * دانشگاه فرهنگیان |
| چکیده مقاله |
| آموزش زبان عربی در ایران، با وجود جایگاه ممتاز آن به عنوان زبان قرآن، سنت اسلامی و بخش جداییناپذیر از میراث فرهنگی ایرانی - اسلامی، در عمل با چالشهایی عمیق و پایدار مواجه است. علیرغم تأکید مکرر اسناد بالادستی آموزشی بر ضرورت تسلط دانشآموزان بر این زبان، نتایج حاصل از نظام آموزش رسمی ـ اعم از مدارس و دانشگاهها ـ حاکی از شکافی بنیادین میان اهداف اعلامشده و دستاوردهای واقعی است. این مقاله با رویکردی فلسفی ـ تحلیلی، به بررسی انتقادی این وضعیت میپردازد و بحران آموزش زبان عربی را در سه سطح اصلی "سیاستگذاری کلان"، "روش و محتوای آموزشی"، و "نظام ارزشیابی" تحلیل میکند.از منظر فلسفه تعلیم و تربیت، این بحران صرفاً مسألهای فنی یا زبانی نیست، بلکه بازتابی از «غیبت اندیشهای فلسفی در فهم ماهیت یادگیری و زبان» است. غلبه الگوهای حافظهمحور و قاعدهگرایانه، تفکیک میان ذهن و عمل، و تقلیل زبان به مجموعهای از ساختارهای نحوی و صرفی، موجب شده است که یادگیری از بستر زیسته و ارتباطی خود گسسته شود. نتیجه این رویکرد، شکلگیری نسلی از زبانآموزان است که بهجای توانایی برقراری ارتباط و فهم معنا، صرفاً در بازتولید قواعد مهارت مییابند. این مقاله در پایان، بر اساس مبانی فلسفههای دیویی، فریره و هرمنوتیک گادامر، الگویی «ارتباطمحور و معناگرا» برای بازسازی آموزش زبان عربی پیشنهاد میکند. |
| کلیدواژه ها |
| آموزش زبان عربی، فلسفه تعلیم و تربیت، یادگیری ارتباطی، حافظهمحوری |
| وضعیت: پذیرفته شده |