بررسی تطبیقی آشنایی‌زدایی معنایی در ادبیات معاصر با تکیه بر اشعار اخوان ثالث و ادونیس
کد مقاله : 1241-5ARCONF (R1)
نویسندگان
فاطمه چنانی *
گروه ادبیات فارسی- دانشگاه فرهنگیان خوزستان
چکیده مقاله
اادبیات تطبیقی حوزه‌ی مهمی از ادبیات است که به بررسی و تجزیه و تحلیل ارتباط و شباهت‌های بین ادبیات، زبانها و ملیت‌های مختلف می‌پردازد .آشنایی‌زدایی پدیده‌ای است که در ادبیات معاصر عربی و فارسی رواج یافته است و آن شامل همه شیوه‌های هنجارگریزی است که شاعر برای بیگانه کردن متن در نظر مخاطب و توجه بیشتر او استفاده می‌کند. آشنایی‌زدایی معنایی به‌عنوان یکی از تکنیک‌های برجسته در ادبیات معاصر، نقشی مهم در باز تعریف مفاهیم و بازآفرینی زبان دارد. این پژوهش به بررسی و تطبیق مفهوم آشنایی‌زدایی معنایی در شعر دو شاعر بزرگ معاصر، مهدی اخوان ثالث و ادونیس می‌پردازد. با استناد به نظریه ویکتور شکلوفسکی و بسط آن در حوزه معنا، نشان داده می‌شود که هر دو شاعر با شکستن ساختارهای تثبیت شده معنایی، تجربه‌ای نو از جهان را پیش روی مخاطب قرار می‌دهند؛ اما خاستگاه و کارکرد این آشنایی‌زدایی در هر یک متفاوت است. با تحلیل نمونه‌های برجسته از شعر و نثر معاصر، پژوهش نشان می‌دهد که نویسندگان و شاعران هر دو زبان با استفاده از آشنایی‌زدایی معنایی، به دنبال ایجاد تجربه‌ای تازه و چالش‌برانگیز برای مخاطب هستند که موجب تجدید نظر در فهم معنایی و فرهنگی می‌شود. هدف اصلی پژوهش، ارائه تصویری روشن از نحوه بازتعریف معنا و زبان از طریق آشنایی‌زدایی در این دو سنت ادبی است که می‌تواند گامی مهم در جهت فهم بهتر ادبیات معاصر و توسعه مطالعات تطبیقی باشد. نتایج این پژوهش بیانگر تأثیرات متقابل فرهنگی و زبانی در تحول ادبیات معاصر و نقش مهم آشنایی‌زدایی معنایی در بازسازی جهان معنایی است.
کلیدواژه ها
آشنایی‌زدایی، برجسته‌سازی، آشنایی‌زدایی معنایی، شعر معاصر، اخوان ثالث، ادونیس
وضعیت: پذیرفته شده